[OPINIE] Softdrugs, praat er nog eens serieus over op 24 februari

Op dinsdag 24 februari staat het meerjarenplan integrale veiligheid 2015-2018 op de agenda van de Oosterhoutse gemeenteraad. Een belangrijk onderwerp, veiligheid. Iedereen moet zich veilig kunnen voelen in zijn eigen woning, straat, wijk en stad.

Maar het is ook een uitgelezen gelegenheid om weer maar eens een keertje de discussie regulering softdrugs en bestrijding drugsoverlast aan te zwengelen. En dat kost moeite in Oosterhout. Zo ook in de Oosterhoutse politiek.

Waar inwoners van Oosterhout zich gewoon kunnen uitspreken voor of tegen een coffeeshop zonder dat dit gevolgen heeft voor de “staat” van de stad, steekt het grootste deel van de Oosterhoutse politieke partijen in de gemeenteraad haar kop steevast en consequent in het zand.

“In Oosterhout komt geen coffeeshop”, aldus een meerderheid. Daarmee eindigt iedere poging tot debat. Tot uitwisseling van argumenten komt het nauwelijks.

Het huidige beleid is een uitwerking van landelijke besluitenloosheid: we verbieden het niet, we legaliseren het niet, maar we gedogen het. En daar maken we het ongemakkelijk. Niet alleen voor de bestuurders. Maar ook voor de gebruikers. We zitten namelijk met een situatie dat het aan de voorkant gedoogd wordt, maar aan de achterdeur mag en kan niets en telt ‘zero tolerance’. De overheid moet maar net doen of de cannabis en wiet uit de hoge hoed van een konijn getoverd wordt.

Legalisering en regulering van softdrugs heeft voordelen.

Een van de meest principiële is het recht op eigen keuze. Mensen moeten zelf de keuze kunnen maken. Het is aan het individu om te bepalen of hij/zij rookt, alcohol drinkt of softdrugs gebruikt. Legalisering leidt niet tot toename van softdruggebruik of tot overgaan op middelen die op de lijst van harddrugs staan. In tegenstelling tot wat veel mensen menen te weten, is het gebruik van softdrug in Nederland, ten opzichte van landen waar een absoluut verbod geldt, gewoon Europees gemiddeld. Het aantal probleemgebruikers in Nederland is de helft minder dan het Europese gemiddelde. Het aantal sterfgevallen ten gevolge van (soft)drugs blijft ver achter bij overige landen. Dit blijkt uit cijfers van het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction. Met het legaliseren van cannabis en wiet en reguleren van de teelt en verkoop kun je ook meer zicht krijgen op gebruik, kwaliteitseisen aan de teelt stellen en met heldere vergunningen de verkoop reguleren. Bij vergunningvoorwaarden kun je bijvoorbeeld denken aan het stellen van leeftijdsgrenzen aan bezoekers of vestigingsplaats binnen een gemeente. De overheid kan dit proces deels financieren door belastingen en accijnzen te heffen op teelt en verkoop. Met deze regulering valt de aantrekkelijkheid voor criminelen zich te mengen in de productie en handel van softdrugs weg. Hiermee zal ook de druk op lokale handhavers en politie en justitie afnemen en kunnen zij zich in die tijd met andere zaken bezighouden.

Er zitten negen partijen en groeperingen in de gemeenteraad. Van die negen zijn er vijf die bij voorbaat stellen dat ze geen coffeeshop willen binnen de gemeente grenzen van Oosterhout. Gemeentebelangen Oosterhout stelt in haar verkiezingsprogramma 2014 dat “..zolang softdrugs illegaal zijn het geen pas geeft als een overheid voorzieningen toe te staan.”  Gemeentebelangen wil pas een discussie over haalbaarheid, nut en noodzaak en kosten van een coffeeshop als softdrugs landelijk gelegaliseerd wordt. Niet eerder. Het programma ademt een “en dan nog niet” uit. Maar dat staat er niet letterlijk.

De lokale VVD is nog duidelijker. Geen coffeeshop in Oosterhout. Het dealen in softdrugs moet hard bestreden worden. Bovendien staat de VVD voor een zero tolerance beleid ten aanzien van drugshandel rond scholen. Het CDA stelt op haar landelijke website dat zij streeft naar het “uiteindelijk verdwijnen van alle coffeeshops”. Dat kan alleen maar inhouden dat het CDA nimmer voor de vestiging van een coffeeshop, ter regulering van drugsoverlast en illegale praktijken, in Oosterhout zal stemmen. Dan zijn er nog de fracties van Gezond Burgerverstand (GBV) en GroenBrabant. De fractie van GBV stelt dat het voorkomen en onmogelijk maken van consumeren van softdrugs effectiever zal werken dan preventie of regulering en legalisering. GBV kent, zo doen zij voorkomen in haar verkiezingsprogramma 2014, een onderzoek dat aantoont dat de aanwezigheid van een coffeeshop in de gemeente het dealen in de buurt van scholen of in wijken niet ontmoedigt. Ik heb die cijfers niet kunnen vinden. Ik houd me aanbevolen. GroenBrabant spreekt over voorkomen van cannabisgebruik. Daarbij past uiteraard niet het toestaan van een coffeeshop in de gemeente.

Aan de andere kant staan PvdA, D66, GroenLinks en de Socialistische Partij. Deze partijen zijn voor legaliseren van softdrugs en het reguleren van de teelt en verkoop. PvdA ziet het liefst een gesloten keten. Van teelt tot verkoop in handen van de overheid. Op hun website spreken de Sociaaldemocraten over “staatbedrijven”. Het standpunt van D66 komt overeen met dat van de PvdA. GroenLinks brengt de nuance aan dat regulering en legalisering gepaard moeten gaan met kwaliteitseisen en een vergunningensysteem. Maar dat spreekt voor zich, voor mij dan. De Socialisten van de SP zijn gewoon voor. Voor legalisering van cannabis en wiet en regulering van de teelt en handel. Daarmee ontstaat een stemverhouding van 20 tegen 11. En die verhouding maakt, dat er in de gemeenteraad van Oosterhout niet, op basis van argumenten, gesproken wordt over het inzetten van legaliseren en reguleren als middel om drugsgerelateerde overlast en criminaliteit te bestrijden. Dat hiermee de overlast gewoon blijft bestaan, dat de druk op politie en justitie niet minder wordt, dat schijnt de “ik-steek-mijn-kop-in-het-zand-houding” niet te veranderen.

Deze houding betekent wel dat bijna 36 procent van de Oosterhoutse kiezer gewoon pech heeft. Ondanks dat deze burgers bewust gekozen hebben voor een het “reguleringsstandpunt” wenst de meerderheid van de gemeenteraad niet eens een gesprek op basis van argumenten aan te gaan in de raadszaal. Ik durf dat wel minachting van je burgers te noemen. Uiteraard geldt in ons democratische bestel dat uiteindelijk de meerderheid beslist. Maar dat neemt niet weg dat fracties wel een gesprek aan moeten gaan, waar argumenten en visies uitgewisseld worden. De uitkomst van die wisseling moet gerespecteerd worden.

De overlast door het gebruik van softdrugs moet vanzelfsprekend worden bestreden en het kopen en verkopen van softdrugs buiten de reguliere verkoopkanalen tegengegaan. Legalisering en daarmee regulering zijn juist de oplossing waarmee de uitwassen van illegale verkoop bestreden kunnen worden, zoals de verkoop aan minderjarigen of in de directe omgeving van scholen, de verpaupering van wijken en de toevoeging van ongevraagde stoffen aan drugs. De onwil van de politiek om de stap tot legalisering eindelijk te zetten, ontkent die realiteit. Om die reden vraag ik de 31 raadsleden in Oosterhout met elkaar het gesprek aan te gaan. Op zijn minst.

Dus heren en dames politici, u weet wat u te doen staat. Als het aan mij ligt dan, dat dan weer wel.

Bovenstaande opinie verscheen eerder op Peter’s Kijk. Wilt u uw blog of opinie ook onder de aandacht brengen? Mail naar redactie@ookvanwosterhout.nl