Hoe goed luister je naar je achterban
De verkiezingen zijn alweer een week geleden en de definitieve uitslag is vastgesteld. Die uitslag levert een paar opzienbarende zaken op. Niet in de laatste plaats de vraag of de PvdA en het CDA wel genoeg luisteren naar hun achterban.
De PvdA behaalde 5 zetels, maar van de eerste 5 op de lijst komen alleen Carla Bode en Dick Bisschop in de raad, de andere drie komen van de plaatsen 7,8 en 10 en zijn dus met voorkeursstemmen gekozen. Bij het CDA is de situatie nog zorgwekkender, alleen lijsttrekker Piet de Jong stond bij de eerste 4 op de lijst en komt dus ook vanwege de plek op de lijst in de raad. De andere drie zetels van het CDA worden allemaal bezet door personen lager op de lijst, namelijk 5,7 en 14. Ook Gemeentebelangen, VVD en D’66 hebben nu iemand in de fractie die oorspronkelijk lager op de lijst stond.
Deze ontwikkeling is zorgwekkend omdat de PvdA en het CDA dus niet weten wat hun achterban wil. Een enkele persoon die met voorkeursstemmen in de raad komt kan gebeuren, maar drie op een totaal van 4 of 5 zetels is ontzettend veel.
Nu is op grond van de achternamen al wel deels te verklaren waar de voorkeursstemmers bij de PvdA vandaan komen (zonder daar een waardeoordeel aan te geven!). Ook bij het CDA is er iemand met voorkeursstemmen in de raad gekomen die geen traditioneel Nederlandse achternaam heeft. Daar is natuurlijk helemaal niets mis mee. In een multiculturele samenleving die wij nu zijn is het alleen maar goed dat ook de culturele minderheden zich vertegenwoordigen in het gemeentebestuur, dit komt de legitimiteit van de gemeenteraad alleen maar ten goede. Hetzelfde is met vrouwen, zij vormen een belangrijk deel van de samenleving en dan is het triest om te zien dat er maar 1 vrouwelijke lijsttrekster is in Oosterhout, terwijl de VVD bijvoorbeeld helemaal geen enkele vrouw bij de verkiesbare kandidaten heeft staan. Oosterhout lijkt zo nog ernstig ouderwets waar de vrouw thuis voor het huishouden zorgt en de man het “serieuze denkwerk” doet. In deze geëmancipeerde samenleving moet dit niet meer kunnen. Maar de vrouwen moeten ook vooral zelf meer initiatief tonen, het is al belachelijk dat bij de politie een x percentage vrouw moet zijn, laat staan dat dit ook voor politieke partijen zou moeten gelden.
Wat verder opvalt is de grote verkiezingswinst voor Gezond Burger Verstand. De afgelopen jaren niet veel bereikt en veelal onzichtbaar geweest. Maar in de campagne met een heldere boodschap (lees: veel plaatjes in de folder) en aandacht voor de kerkdorpen hebben ze veel kiezers overtuigd. Dat heet goed luisteren naar de achterban.
Conclusie is dat de grote landelijke partijen zich eens goed moeten gaan bezinnen op de achterban. Want anders voorspel ik over 4 jaar een groot verlies voor de traditionele partijen als CDA, PvdA en VVD.
@ Ralph: “Deze ontwikkeling is zorgwekkend omdat de PvdA en het CDA dus niet weten wat hun achterban wil.”
De volgorde van de kandidaten op de kieslijst wordt vastgesteld door de leden van een politieke partij. De leden stemmen over een lijst die hen voorgelegd wordt door de kandidaatstellingscommissie, die kandidaten naar geschiktheid plaatst op een conceptlijst. (Met uitzondering van lijstduwers.)
De leden hebben meer inzicht in de individuele kandidaten en stellen “hun” lijst samen. Dat de kiezer vervolgens op hun dorpsgenoot, geloofsgenoot of populaire clubgenoot o.i.d. is aan de kiezer en niet aan de partij om voor de kiezer te bepalen.
Daarnaast staat het iedereen op de lijst vrij zoveel mogelijk zieltjes te winnen en sommige mensen blijken daar beter in dan anderen. Er zijn ook mensen die hoog op lijst staan en de voorkeursdrempel niet halen! (Die wil de kiezer dan kennelijk ook niet???)
Wat natuurlijk wel zo is, is dat men bij het opstellen van de lijst ook speciale doelgroepen juist wel probeert een plek te geven. Deze worden dan vervolgens door hun doelgroep omhoog gestemd. Onder de leden is die doelgroep dan nog niet sterk genoeg vertegenwoordigd om in eerste instantie al invloed te hebben op de lijst. Dan had er waarschijnlijk een allochtone lijsttrekker geweest bij de PvdA.
Jammer is dat momenteel de voorkeursstemmen ervoor zorgen dat sommige demografische groepen verhoudingsgewijs oververtegenwoordigd zijn in de gemeenteraad. Dit geld voor mensen met Islamitische afkomst en inwoners van de kerkdorpen. Aangezien het aantal agendapunten inzake hun straatje niet groot is, krijg je de kans dat deze vertegenwoordigers 4 jaar lang gaan lopen backbenchen.